Bewegingsgerelateerde klachten

Er zijn verschillende soorten medicijnen die de klachten van bewegen kunnen verlichten.

• LEVODOPA:
  Werking:deze medicijnen bevatten de stof levodopa die in de darmen wordt opgenomen in het bloed en wordt afgegeven in de hersenen. Daar wordt het omgezet in dopamine. Bij de ziekte van Parkinson is hiervan een tekort.
  Levodopa wordt altijd ingenomen met een hulpstof. De meest gebruikte combinaties zijn:
  levodopa-carbidopa (Sinemet) en levodopa-benserazide (Madopar).:De meeste invloed van de medicijnen zult u merken op bewegen. Niet-motorische klachten zijn weinig onderzocht, maar er zijn aanwijzingen dat deze ook kunnen verbeteren.
  Bijwerkingen: Op korte termijn heeft levodopa bij geleidelijke opbouw relatief milde bijwerkingen. Op langere termijn is er grotere kans op overbeweeglijkheid of juist momenten dat medicatie niet werkt (wearing off). Bij het gebruik van levodopakunnen de volgende bijwerkingen voorkomen: misselijkheid, braken, vermindering van het reactievermogen, veranderde smaak, duizeligheid bij snel opstaan, rusteloosheid (soms slapeloosheid), slaperigheid, donkere urine en ontlasting, afname eetlust waardoor gewichtsverlies en verwardheid en hallucinaties.
  Rijvaardigheid: Levodopa kan invloed hebben op de rijvaardigheid. Bij het starten van de medicatie wordt aangeraden om de eerste dagen geen auto te rijden. Als er plotse slaapaanvallen optreden wordt geadviseerd helemaal af te zien van autorijden.

• DOPAMINE-AGONIST:
  Werking: dit medicijn stimuleert de dopamine-receptor van de hersencel. Ze bootsen hiermee de werking van dopamine na. De meest gebruikte dopamine-agonisten zijn pramipexol (Sifrol), ropinirol (Requip) en rotigotine (Neupro, pleister).
  Deze medicijnen kunnen aan het begin van de ziekte alleen worden gegeven of later worden toegevoegd bij de behandeling met levodopa. Hierdoor kan de levodopa dosering lager blijven waardoor de kans op lange-termijn bijwerkingen minder groot is.
  Bijwerkingen: De meest voorkomende bijwerkingen zijn misselijkheid, braken, duizeligheid (door lage bloeddruk bij snel opstaan), verwardheid en hallucinaties (vaker bij ouderen), gok-, koop- en seksverslavingen (impulscontrole-stoornissen) en slaperigheid en plotselinge slaapaanvallen.
  Rijvaardigheid: Dopamine-agonisten kunnen invloed hebben op de rijvaardigheid. Bij het starten van de medicatie wordt aangeraden om de eerste dagen geen auto te rijden. Als er plotse slaapaanvallen optreden wordt geadviseerd helemaal af te zien van autorijden.
• MAO-B REMMERS:
  Werking: Monoamine-oxidase remmers kunnen ervoor zorgen dat de dopamine in de hersenen minder snel wordt afgebroken. Hierdoor kan de werking van dopamine worden versterkt. Het wordt af en toe als eerste medicijn gegeven in de beginfase van de ziekte van Parkinson, maar vaak wordt het later toegevoegd bij levodopa.
  De meest gebruikte middelen zijn selegiline (Eldepryl), rasagiline (Azilect) en safinamide (Xadago).
  Bijwerkingen: Bijwerkingen die kunnen optreden zijn misselijkheid, hoofdpijn, slaperigheid, niet kunnen slapen, in de war raken, trage hartslag, verminderde lever werking, hallucinaties.
  Rijvaardigheid: MAO-B remmers kunnen invloed hebben op de rijvaardigheid. Er wordt geadviseerd niet te rijden zolang er bijwerkingen optreden. Zie af van autorijden indien plotse slaapaanvallen optreden.
• COMT-REMMER:
  Werking: Een ander middel dat ervoor zorgt dat de afbraak van dopamine wordt geremd is een catechol-O-methyltransferase remmer. Dit middel wordt in een latere fase van de behandeling toegevoegd bij levodopa. Het kan de werkingsduur van levodopa verlengen.
  De meest gebruikte middelen zijn: entacapon (Comtan) en een combinatiepreparaat van levodopa-carbidopa-entacapon (Stalevo)
  Bijwerkingen: Bijwerkingen die relatief vaak voorkomen zijn maag/darmklachten, wanen, hallucinaties en oranje verkleurde urine.
  Rijvaardigheid: COMT-remmers kunnen invloed hebben op de rijvaardigheid. Er wordt geadviseerd om de eerste paar dagen na het starten van de medicatie niet te rijden. Zie af van autorijden indien plotse slaapaanvallen optreden.
• AMANTADINE:
  Werking: Dit medicijn werkt indirect doordat het een remmend effect heeft op een andere receptor in de hersenen, die ook bij bewegen een rol speelt namelijk glutamaat. Ook heeft het effect op de dopamine-receptor waardoor de werking van dopamine iets wordt versterkt. Het wordt vaak gebruikt in een latere fase van de ziekte van Parkinson om overbeweeglijkheid te remmen. Ook kan het een positief effect hebben op vermoeidheidsklachten.
  Er is maar een medicijn: amantadine (Symmetrel)
  Bijwerkingen:De volgende bijwerkingen kunnen optreden: misselijkheid, droge mond, duizeligheid bij het opstaan, wazig zien, trage stoelgang, soms nervositeit, veel oedeem en afwijkingen aan de huid van de benen. Relatief vaak treden wanen en hallucinaties op. Daarom wordt amantadine meestal niet voorgeschreven aan oudere mensen en mensen met een cognitieve stoornis. Als de medicijnen ’s avonds worden ingenomen, kan slapeloosheid optreden.

Rijvaardigheid: Amantadine kan invloed hebben op de rijvaardigheid. Er wordt geadviseerd om de eerste paar dagen na het starten van de medicatie niet te rijden. Zie af van autorijden indien plotse slaapaanvallen optreden

• PROPRANOLOL:

Werking: dit medicijn is een bètablokker. Het kan goed helpen tegen trillen. De precieze werking is niet bekend. Overmatige prikkels veroorzaken de trilbeweging. Propranolol remt deze prikkels. Het effect begint na een uur en houdt enkele uren aan. Het middel wordt ook gebruikt voor verlagen van de bloeddruk, vertragen van de hartslag en verminderen van de zuurstofbehoefte van het hart. Er is maar een medicijn propranolol. Er zijn wel verschillende doseringen kortwerkend en langwerkend.
Bijwerkingen: Mogelijke bijwerkingen zijn slaapstoornissen, vermoeidheid, kortademigheid en koude handen/voeten.
Rijvaardigheid: Autorijden mag niet als u duizeligheid of vermoeidheid voelt.

Voor een overzicht van de medicijnen kunt u kijken op

https://www.parkinson-vereniging.nl/parkinson/behandelingen/medicijnen

Consultkaart Beginnende ziekte van Parkinson: welke medicijnen kunt U gebruiken?